Regionaal conflict dreigt na één jaar oorlog in Gaza

“Ons engagement daar is onverminderd, ook trouwens op de Westelijke Jordaanoever”, zegt Sébastien Dechamps, humanitair coördinator bij Caritas International.

De beschietingen van Israël door Hezbollah, de Israëlische bombardementen in Libanon en de represailles van Iran vergroten de vrees dat er een echte regionale oorlog zal ontstaan.

Na de aanval van organisatie Hamas en andere Palestijnse groeperingen tegen Israël begonnen de Israëlische autoriteiten op 7 oktober 2023 met een grootscheeps militair offensief tegen de Gazastrook. Israël blijft de Gazastrook bombarderen, met verwoestende gevolgen. Sinds oktober 2023 vielen er in Gaza al meer dan 41.000 doden en 95.000 gewonden. Op de bezette Westelijke Jordaanoever vielen er rond de 700 doden, onder wie ruim 160 kinderen, en 6.000 gewonden. In Israël was sprake van meer dan 1.540 doden en ruim 2.270 gewonde soldaten.

De teams van onze partnerorganisatie Caritas Jeruzalem lijden onder de impact van de oorlog maar blijven wel actief in Gaza. Ze leggen momenteel sterk de klemtoon op de gezondheidszorg. 94 werknemers van Caritas Jeruzalem zijn aan de slag in de Gazastrook, van wie 25 in Gaza-stad. Er zijn 17 medische teams operationeel in de zone.

Caritas Jeruzalem kon al bijna 1,6 miljoen mensen helpen en bijstaan in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever. Die projecten zijn te koppelen aan een budget van circa 61 miljoen euro. In totaal werken 28 Caritasorganisaties, waaronder Caritas International (België), mee aan de inspanningen om in te spelen op de crisis in Gaza. Wij konden tot nu toe 100.000 euro steun geven aan Caritas Jeruzalem dankzij de ingezamelde giften.

Ook de Amerikaanse Caritas, Catholic Relief Services (CRS), is actief in Gaza. “Zij hebben daar een kliniek en slagen er ook in om af en toe vrachtwagens met hulpgoederen te laten binnenrijden in de zone.”

Volgens Caritas Jeruzalem wordt het steeds moeilijker om het conflict te beëindigen. Het wordt steeds lastiger om mensen en instellingen te vinden waarmee een dialoog over toekomstige, vreedzame relaties kan plaatsvinden. Er is bijzonder veel geweld, en de gebeurtenissen wekken ook veel woede.

“Wij zijn verbijsterd over de vele en massale schendingen van de mensenrechten in Gaza”, stelt Dechamps. “Volgens het Internationaal Gerechtshof zijn er plausibele aanwijzingen dat er daden van genocide zijn gepleegd. Spijtig genoeg lijken de regeringen in het Westen totaal machteloos.”

Humanitaire hulpverleners lijden, samen met de rest van de bevolking, onder de oorlog. Ook zij worden geconfronteerd met de bombardementen en de terreur in Gaza. Twee werknemers van Caritas Jeruzalem werden gedood bij aanvallen. In totaal kwamen al 250 hulpverleners om het leven.

De ‘Association of International Development Agencies’ (AIDA), die meer dan 80 organisaties verenigt, zegt dat er in de bezette Palestijnse gebieden en Israël nog nooit zoveel kinderen werden gedood of verminkt als in 2023. Ze vreest dat de cijfers in 2024 nog erger zullen uitvallen.

Volgens AIDA wordt een volledige burgerbevolking nu gestraft voor de feiten van 7 oktober vorig jaar. “Wij rouwen samen en veroordelen de wreedheden die werden begaan in de afgelopen twaalf maanden. Het is nog altijd niet te laat voor de internationale gemeenschap om te handelen.”

AIDA dringt aan op een staakt-het-vuren, de bescherming van burgers, een normale toegang voor hulpverleners, de vrijlating van gijzelaars en onrechtmatig opgesloten burgers, de naleving van het internationale recht en onderzoek naar de begane gruweldaden. Ze pleit ook voor de stopzetting van ‘de illegale bezetting door Israël’.

De militaire activiteiten van Israël beperken zich niet tot Gaza of de bezette Westelijke Jordaanoever maar treffen ook de bevolking van Libanon. En nu dreigen Israëlische militaire acties ook een regionale oorlog te ontketenen.

Volgens officiële bronnen zijn er momenteel al meer dan 1 miljoen ontheemden in Libanon. Zij verplaatsen zich binnen Libanon of trekken naar het buurland Syrië. Het gaat om één vijfde van de bevolking. Veel Syriërs vluchtten in het verleden naar Libanon om te ontkomen aan politieke vervolging of de verplichte legerdienst; voor hen is het zeker niet veilig om terug te gaan naar Syrië. Voor deze mensen is er dus de keuze: ofwel in Libanon blijven, met een dreigende oorlog die nog kan groter worden, ofwel terugkeren naar Syrië en daar in het vizier komen van de Syrische overheid omdat ze een andere politieke mening hebben.

“Gelukkig is Caritas Libanon een goed uitgebouwde organisatie met veel personeel en duizenden vrijwilligers in heel het land. We hebben al lang goede banden met hen.”

Sinds het begin van het conflict evalueert Caritas Libanon de noden op het terrein dankzij haar telefonische noodlijn en haar aanwezigheid in heel het land. De werknemers van Caritas Libanon krijgen steun van honderden vrijwilligers bij het organiseren van hulpverlening.

De collega’s in Libanon beheren vele centra voor gezondheidszorg, doen maatschappelijk werk en geven juridische ondersteuning aan vluchtelingen en ontheemden. Ze helpen ook mensen om opgelopen trauma’s beter te verwerken. Verder zorgen ze uiteraard voor materiële steun, bijvoorbeeld in de vorm van matrassen, dekens en drinkwater.”

Caritas International België roept eens te meer op tot een onmiddellijk en duurzaam staakt-het-vuren. We vragen aan België om alle politieke, diplomatieke, juridische en economische middelen in te zetten om de naleving van het internationaal recht te verzekeren in Gaza, de overige bezette Palestijnse gebieden en Libanon. Een de-escalatie in de regio moet met dezelfde middelen sterk worden gepromoot.